fbpx

Wada postawy i złe nawyki, które do niej prowadzą

Prawidłowa postawa ciała to coś więcej niż tylko wyprostowanie się, aby lepiej wyglądać. Jest to ważna część naszego zdrowia i naszych dzieci. Wada postawy u dzieci i młodzieży rozwija się powoli i skrycie. U podłoża tego procesu leżą często złe nawyki prowadzące do przeciążeń, aż do utrwalania się wad postawy, a nawet rozwoju trwałych deformacji.

Chcesz ustrzec przed tym swoje dziecko? Zapoznaj się z poniższym artkułem 🙂

Wada postawy – definicja

Wada postawy to takie zniekształcenie, które jest korektywne, czyli odwracalne, zwykle jednopłaszczyznowe. Tak rozumiane wady postawy dotyczą 30-40% populacji. Skolioza jest zniekształceniem trójpłaszczyznowym o charakterze utrwalającym się. Z kolei, wady budowy ciała, takie jak np. klatka piersiowa lejkowata czy kurza, nie są wadami postawy. Wady postawy rozwijają się stopniowo i zwykle poprzedzają je tzw. postawy wadliwe albo złe nawyki. W dobrym rozumieniu walki z wadami postawy jest dbanie o rozwój i trzymanie fizjologicznych krzywizn! Do nich należą: piersiowa i krzyżowa kifoza, czyli wygięcie kręgosłupa ku tyłowi oraz szyjna i lędźwiowa lordoza, wygięcie ku przodowi. Dlatego też, tradycyjne uwagi typu „siedź prosto” nie są wartościowe.

1. Szyja smartfonowa

Głowa bez względu na wiek powinna być osadzona symetrycznie pomiędzy barkami. W ciągu ostatnich lat obserwuje się, że dzieci w wieku 4-15 lat niemal cały czas korzystają z telefonów komórkowych, które trzymane są na wysokości klatki piersiowej. Pozycja ta wymusza pochylenie głowy i sprzyja powiększaniu się zgięcia kręgosłupa szyjnego. Zanika lordoza szyjna, a wskutek przeciążenia czasem pacjenci odczuwają duże bóle szyi i głowy. Zjawisko to stało się na tyle powszechne, że nawet pojawiło się nowe „rozpoznanie” – tzw. szyja smartfonowa. Bóle szyi przechodzą na potylicę i przyczepy mięśni karku. Coraz częściej jest to przyczyna zgłaszania się rodziców z dziećmi do poradni lekarza rodzinnego i powód skierowania dziecka na konsultację ortopedyczną. Ponadto odnotowuje się zwiększoną liczbę zabiegów fizykalnych z tego powodu.

2. SMS-owanie, a wada postawy

Ciągłe pisanie SMS-ów, tak typowe dla współczesnych dzieci i młodocianych, wymaga niepoliczalnych mikroruchów kciuków. A to powoduje przeciążenia i zapalenia ścięgien. Pisanie SMS-ów także powinno podlegać pewnym zasadom w korelacji z wadami postawy. Ciężar głowy podczas jej przemieszczenia do przodu w trakcie pisania wiadomości powoduje wielokrotne przeciążenia kręgów szyjnych i więzadeł, dlatego telefon powinien być uniesiony na wysokość nosa. Pamiętaj, aby korzystając z tego urządzenia używać także innych palców, nie tylko kciuków! A czytanie powinno angażować mięśnie okoruchowe, poruszające gałki oczne, a nie jedynie mięśnie szyi. Zwróćcie na to uwagę u swoich dzieci i u siebie!

3. Zadbaj o odpowiednie miejsce do pracy

Nagminnie występujące złe nawyki podczas siedzenia powodują dysfunkcję kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego. Opisane zjawisko pogłębia się w związku z koniecznością nauczania online w czasie pandemii. Monitory komputera są zwykle źle ustawione, zbyt nisko. Ekran, podobnie jak telefon, powinien znajdować się na wysokości głowy/oczu, a klawiatura na poziomie barków. Nawyk pochylania się podczas pracy przy komputerze znosi lordozę szyjną, a powiększa kifozę piersiową, co przeciąża kręgosłup szyjny i piersiowy. Nadmierna kifoza piersiowa powoduje przeciążenia więzadłowo-mięśniowe, zapadnięcie klatki piersiowej, a nawet ograniczenie pojemności oddechowej płuc! Niech każdy się teraz zastanowi ile godzin w ciągu dnia spędza w nieprawidłowej pozycji ciała. A Twoje dziecko?

4. Nieprawidłowy sposób siedzenia

Kolejnym złym nawykiem wpływającym na rozwój wad postawy jest sposób siedzenia. Siedzenie wymaga podparcia kręgosłupa lędźwiowego tak, aby wymusić lordozę. Zsuwanie się z siedziska, siedzenie niedbałe w pozycji półleżącej powodują kifotyzację kręgosłupa lędźwiowego. To z kolei powoduje przemieszczanie się kręgów względem siebie oraz przeciążenia krążków międzykręgowych. Stopy powinny w całości opierać się na podłodze, biodra znajdować nieznacznie wyżej niż kolana, a głowa–broda–podbródek być nieco cofnięte. Podobnie źle wpływa nawyk siedzenia z kończyną podłożoną pod miednicę. Na przykład długotrwałe asymetryczne siadanie podczas czytania książki, czy oglądania filmu. Pozycja z maksymalnie zgiętymi kończynami w stawach biodrowych i kolanowych sprzyja skróceniu mięśnia prostego uda i prowadzi do rozwoju przodopochylenia miednicy. Niekorzystnym nawykiem jest także tzw. siad telewizyjny (w kształcie litery W). Wpływa on na zwiększenie kąta przodoskręcenia szyjki kości udowej i stymuluje chód w rotacji wewnętrznej stóp. Czyli przyczynia się do rozwoju koślawości kończyn dolnych! Siedzisz prawidłowo czytając ten artykuł?

5. Plecak szkolny, a wada postawy

Omawiając zaburzenia postawy u dzieci w wieku szkolnym, nie sposób pominąć roli plecaków w ich powstawaniu. To częsty, ważny temat podejmowany przez mass media na początku każdego roku szkolnego. Zdaniem ortopedów wpływ plecaków jest jednak przeceniany. Tornister nie spowoduje bowiem wady postawy, a nigdy skoliozy. Nie znaczy to jednak, że plecak może być ciężki! Jego waga nie powinna przekraczać 10% masy ciała dziecka. Nie wolno go też nosić na jednym ramieniu! Zainteresujcie się tym zagadnieniem u swoich dzieci.

6. Znaczenie aktywności fizycznej

Dla kręgosłupa siedzenie jest groźniejszym stanem niż bieganie czy chodzenie! Uzmysłówmy sobie wreszcie hasło, że ruch to zdrowie! I wcielmy go w życie! Należy unikać długotrwałego siedzenia, a jeśli już jest ono konieczne, to powinno spełniać opisane wcześniej konkretne warunki. Brak ruchu i długotrwałe siedzenie sprzyjają spadkowi wydolności ruchowej. Warto pamiętać, że niektóre sposoby aktywnego spędzania czasu również mogą być szkodliwe. Na przykład długotrwałe, wielokrotne skakanie na trampolinie przy współistniejącej koślawości lub szpotawości kończyn dolnych. Podobnie wiele ćwiczeń tzw. wzmacniających mięśnie brzucha paradoksalnie wzmacnia zginacze bioder, a jednocześnie nasila przodopochylenie miednicy. 

7. Nawyki żywieniowe

Również, niestety złe nawyki żywieniowe są podobnie szeroko rozpowszechnione, co nieprawidłowe nawyki związane z postawą ciała. Częste spożywanie słonych przekąsek i słodyczy oraz picie wysokoenergetycznych napojów w połączeniu z brakiem ruchu sprzyjają nadmiernej masie ciała i grożą otyłością. A to tylko obciąża nasze stawy! O tym ważnym problemie i jego konsekwencjach pisaliśmy tutaj.

Podsumowanie

Na koniec należy jeszcze raz podkreślić wagę złych nawyków prowadzących do wad postawy. To szeroko rozprzestrzeniony problem, a świadomość lekarzy i rodziców w tym temacie może zapobiegać ich powstawaniu w życiu Twojego dziecka.

Spodobał Ci się artykuł? Podziel się z innymi!